Um klaustrin sem voru hér á landi fyrir siðaskiptin hafa haldizt við nokkrar sagnir fram á þenna dag, en flestar eru þær mjög ósögulegar og loða mestmegnis við örnefni sem kennd hafa verið við munkana eða nunnurnar (systurnar). Sumar þessar sögur benda og á ólifnað sem annaðhvort hefur í raun réttri viðgengizt í klaustrunum eða ímyndunin hefur smíðað að ætti sér þar stað, og til þess að slíkar sögur kæmu því betur við bregður þeirri skoðun fyrir í sumum sögnum að sama klaustrið hafi bæði verið munkaklaustur og nunnuklaustur.
Klaustur þetta var stofnað 1172, en flutt þaðan 12 árum síðar og að Helgafelli fyrir sunnan Breiðafjörð. Af þessu klaustri eru nálega þær einar menjar eftir á Flatey að þar eru kallaðir Klausturhólar skammt fyrir utan Innstabæ á eynni þar sem klaustrið stóð. Skammt frá hólum þessum er stór steinn og dæld ofan í dálítil; úr þessari dæld er sagt að munkarnir1 úr klaustrinu hafi þvegið sér, en lítil líkindi eru til þess því dældin er svo lítil og ómerkileg.
1 Í þjóðsögum dr. Maurers, 214. bls., segir að nunnurnar úr klaustrinu hafi átt að þvo sér þar og sýnir það að sagnirnar blanda saman munkaklaustri og nunnuklaustri, því að í Flatey var munkaklaustur eins og seinna á Helgafelli, en ekki nunnuklaustur.
Источник: Íslenzkar þjóðsögur og ævintýri (1954), Jón Árnason, II. bindi, bls. 75.